Афсонаи Захми сухани бад
ЗАХМИ СУХАНИ БАД
Буд-набуд, як марди ҳезумкаш буд. Ҳар пагоҳ банду
табарашро гирифта, ба кӯҳсор рафта, ҳезум мекард, ба
пушташ бардошта, ба бозор оварда, мефурӯхту ҳамин хел рӯ:
мегузарони,
Рӯзе вай як дарахти хушки арчаро афтонида, майда карда
истода буд, ки аз куҷое як хирси калони бадҳайбате пайдо
шуда, ба пешаш омад. Ҳезумкаш хирсро дида тарсиду «аз
дасти ин дарранда халосӣ нест, аҷалам расида будааст» гуфта.
умедашро аз зиндагӣ канд.
Аммо хирс ба ӯ кордор нашуда, пурсид:
-Эймард, ман дидам, ки тубо азоби зиёдба ин ҷо баромада
заҳмат кашида, дарахтро афтонда майда кардӣ, ба ман гӯй, ки
инро чӣ кор мекунӣ?
- Ба бозор бароварда мефурӯшаму ба пулаш ину он
гирифта, рӯз мегузаронам, – ҷавоб дод мард. - Ин тавр бошад, – гуфт хирс, – ту овора шуда, азоб кашида
нагард. Ман бекор, ҳар рӯз як банд ҳезум тайёр карда, бурда
дар поёни кӯҳ мемонам, омада гирифта рафтан гирифт
Рӯзи дигар ҳезумкаш омад, ки хирс дар хакикат дар ҷое
гуфтагиаш як банди калон ҳезум тайёр карда мондааст.Вай
хурсанд шуда, ҳезумро пуштора карда рафт
Чанд рӯз ҳамин хел давом кард. Як рӯз ҳезумкаш фикр
кард, ки «ик хирс ба ман бисёр некӣ карда истодааст, некии
ӯро гардонидани ман зарур». Вай ҳамин хел фикр карда, бе
занаш гуфт:
- То омадани ман ягон хӯроки нағз тайёр карда мон, ки
ҷӯраамро гирифта мебиёрам.
Занаш хуб гуфт. Ҳезумкаш ба беша рафта, хирсро ёфта
ба меҳмонӣ таклиф кард. Хирс розӣ нашуд, вале мардак бйсёр
илтимос карда, ӯро розӣ кунонид.
Ҳардугапзанонбахонаиҳезумкашомаданд. Зани ҳезумкаш
пешвоз баромада, дид, ки шавҳараш як хирси бадҳайбат калон
омада истодааст.
- Оҳ, рӯям сиёҳ! – гуфт зан ба шавҳар. – Ҷӯраи ту магар
ҳамин хирси баднамуд аст?!
Хирс суханони занро шунида, ранҷиду ба ҳезумкаш гуфт
- Бо ҳамин табарат ба сари ман якто зан!
- Занам намедонад, ки ту ба мо чӣ нагзӣ кардаӣ. Хафа
нашав, – гуфт ҳезумкаш.
Аммо хирс ба гапаш истода гуфт:
- Ба сарам бо табарат зан! Агар назанӣ, ҳардуятро кушта,
хонаатро вайрон карда меравам!
Мард ҳайрон шуда фикр кард: «Агар назанам, ин хирси
якрав ғуфтагияшро мекунад, мачбурам, ки фармонашро иҷро
кунам. Зада сарашро ду пора мекунам, мурда мемонаду ҷонам
халос мешавад».
- Хайр, чӣ илоҷ, – гӯён вай табарашро бардошта
тамоми кувваташ ба фарқи сари хирс зад. Хирс ғарқи хунш
баромада рафт
езумкаш бовар кард, ки баъди ин хирс зинда намемона
Вале ӯ ин воқеаро аз хотираш бароварданӣ шуда, якчанд вақт
ба бешаҳои дур барои ҳезум мерафтагӣ шуду ба бешае, ки хирс
зиндагӣ мекунад, нарафт
Рӯзе «хайр, хирс-ку мурда рафтагист, ба ҷои пештара
рафта, ҳезум кунам, беҳтар не магар?» гӯён боз ба ҳамон беша
рафт
Омада як дарахтро афтонда истода буд, ки ногаҳон хирс
пайдо шуд
Мардак ба сари ӯ, ки сиппа-сиҳат шуда буд, нигоҳ карда
хайрон шуд: осоре аз захм намонда
- Ҳа, ошно, – гуфт хирс, – мебинӣ, ки аз захми табарат дар
сари маносоре намондааст? Валезахми суханони нешдори занат
ҳеҷ аз дилам намеравад! Имрӯз садои табари туро шунидаму
он захм аз нав тоза шуд.
Гапи хирсҳақбудвамардак чизе нагуфта, банду табарашро
гирифту бо сари хам аз беша баромада рафт ва дигар ба он ҷо
Источник
Андешахои бузургон оид ба макоми забон, сухан ва забони модари
Бузургони хирад ва шеъру адаби тоҷик, чи клоссикон ва чи муосир дар мавзӯи забон, эҳтироми забон, арҷгузорӣ бар он ва поянда нигоҳ доштани он суханҳои шоиста ва арзанда бисёр гуфтаанд. Ба вижа, дар осори шоирони клоссик ин мавзӯъ бештар ба назар мерасад. Масалан, Саъдии Шерозӣ беҳтарин шеърро дар ин мавзӯъ гуфтааст:
Забон дар даҳон, эй хирадманд, чист?
Калиди дари ганҷи соҳибҳунар!
Чу дар баста бошад, чӣ донад касе,
Ки ҷавҳарфурӯш аст ё пиллавар?!
Ба ақидаи ин шоири баландфикрат, забон дар даҳони инсон ҳамчун калиди ганҷи ӯст ва ганҷ ҳунару истеъдоди инсон ва, умуман, худи инсон аст. Бо кушодани хизонаи ин ганҷ, яъне бо сухан кардани инсон, дар ботини инсон чи қадар ганҷ будан аён мешавад. Вале, агар инсон ин хизонаи худро накушояд, яъне сухан нагӯяд, ганҷи дохили он ниҳон мемонад ва касе натавонад донист, ки дар дохили он ганҷ нуҳуфтааст ё пилла, соҳиби он ҷавҳарфурӯш аст (яъне: хирадманду оқил аст)ё як деҳқони пиллакор (яъне: бехираду нодон).
Шоири номдори асри XV1, Калими Кошонӣ нирӯ ва қудрати эъҷозофарини забону суханро бисёр олӣ дар риштаи назм гирифтааст. Ба андешаи ӯ, мақоми сухан болотар аз ҷойгоҳи офтоб аст ва гармиву нурафкании он бисёртар аз гармиву танаввури офтоб аст. Агар офтоб шабро бубинад, сухан шабро нахоҳад дид, зеро «бозор»- и сухан доимо «гарм»- у «чароғон» аст. Девори сухан ҳамеша баланд аст, инсоният- ҳама дар зери ин деворанд. Ҷойгоҳи сухан, офтоб куҷо, аз арш ҳам баландтар аст. Ҳатто, ба андешаи шоир, арш барои он ки аз «гулзор»- и сухан «гул»- е бичинад, дар зери «пой»- и худ курсӣ мегузорад, ки дасташ бар сухан бирасад. Агар ҳар дину мазҳаб мункирон (инкоркунандагон)- и худро дошта бошад, сухан ҳеч вақте мункире надорад, чун он тарбиятгар ва зебоибахши рӯҳу ботини инсон аст. Аз ин ҷиҳат, барои ҳунар ва бозуи ҳунарманд ҳеч туморе таъсирбахштар аз сухан нест:
Матни 2
Ибни Сино
Олими бузурги асримиёнагии форсу тоҷик, ки дар доираи илми кимиё ва тиб саҳми ниҳоят калон гузоштааст, Абӯалӣ ибни Сино мебошад. Ӯ дар соҳаи тиб бо номи лотинишудаи «Авитсенна» маъруф аст. Ин нобиғаи илми ҷаҳонӣ дар соҳаи химия низ ҳамчун «Падари химия тоҷик» шинохта шудааст. Фикру андешаҳои илмии Абӯалӣ ибни Сино оид ба моддаҳои химиявӣ ва табдилоти онҳо дар асари ӯ «Рисолаи кимиё» гирд оварда шудаанд. Олим дар ин рисолаи мазкур нисбат ба моҳияти ҳаракат дахл намуда, онро ба се навъ: аразӣ, касрӣ ва табиӣ ҷудо кардааст.
Абӯалӣ ибни Сино дар рисолаи худ ҳамаи моддаҳои минералиро ба чаҳор гурӯҳ: чангҳо, карбитҳо, металлҳо ва намакҳо ҷудо мекунад ва оид ба яке аз қонунҳои асосии фалсафа – қонуни «Гузаштани тағйироти миқдорӣ ба сифатӣ» изҳори ақида карда, қайд менамояд, ки дар вақти аз як ҳолат ба ҳолати дигар гузаштани моддаҳо тағйироти куллӣ (реаксияи химиявӣ) ба амал меояд, ки ин се хел мешавад: тағйироти сифатӣ, тағйироти миқдорӣ ва тағйироти маконӣ.
Супориши 1. Калима ва ибораҳои тахассусии матнро ба дафтар навишта, маънидод ва аз ёд кунед.
Модда, касрӣ, карбит, табиӣ, металл, минерал, табодул, ҳаракат, чанг, намак, реаксияи (тағйирот) химиявӣ, тағйироти сифатӣ, тағйироти миқдорӣ, тағйироти маконӣ
Шарҳ.
1. Касрӣ – арабӣ, як қисм аз чандин қисми воҳид, ададе, ки камтар аз воҳиди пурра бошад. Масалан, даҳяк, садяк, аз чор се ҳисса.
2. Аразӣ – арабӣ, аз вожаи араз -аломати зоҳирии ашё, ки бо зоти худ қоим намебошад, масалан, ранг ба матоъ, муқобили гавҳар.
Супориши 2. Порчаҳои назмӣ ва насри зеринро ҳифз намоед.
Арзиши сухан дар китоби муқаддаси «Қуръон»-и Маҷид таъкид ёфтааст. Аз ҷумла омадааст:
– Аз Худо битарсед ва сухан дуруст бигӯед.
– Он касоне…, ки аз беҳтарини он пайравӣ мекунанд, …. Худо ҳидояташон карда ва инон хирадмандонанд.
– Мардумро бо ҳикмату андарзи некӯ ба роҳи парвардгорат бихон ва бо беҳтарин шева бо онон муҷодала кун.
– Ва ба бандагони ман бигӯ, ки бо якдигар ба беҳтарин ваҷҳ сухан бигӯянд …
Сураи “Бани Исроил”
Сухан заҳру позаҳру гарм асту сард,
Сухан талху ширину дармону дард…
Шунидам, ки бошад забони сухан
Чу алмоси буррону теғи куҳан…
Чу алмос, к-оҳан бибуррад ҳаме,
Сухан низ дилро бидаррад ҳаме.
Сухан бифканад минбару дорро,
Зи сӯрох берун кашад морро.
Сухан, к- аз даҳон ноҳумоюн ҷаҳад,
Чу мор аст, к- аз хона берун ҷаҳад.
Сухан, к-андар ӯ суд, на ҷуз зиён,
Набояд, ки ронда шавад бар забон.
Абулқосими Фирдавсӣ гуфтааст:
Сухан беҳ, ки вайрон нагардад сухан,
Чу аз барфу борон саройи куҳан.
Бидон, к- аз забон аст мардум ба ранҷ,
Чу ранҷиш нахоҳӣ, суханро бисанҷ.
Бад-ӯ гуфт Хоқон : “Ба ширин забон,
Дили мардуми пир гардад ҷавон”.
Агар хоҳӣ, ки донои замон андар замон бошӣ,
замони худ бидон аввал.
Агар хоҳӣ, ки байни мардумон вирди забон бошӣ,
забони худ бидон аввал.
Супориши 4. Калимаҳои тақвият, вижа, кох, суд, манзалат, шева, позаҳр, ноҳумоюн, хоқон, мунқалиб, ваҷҳро шарҳ диҳед:
Оё медонед?
**Забони чинӣ дорои 114 ҳарф аст. (Аз таҳияи Р. Махсумов)
**Бханвариал Румавати 36-солаи ҳинду дар рӯйи ду донаи биринҷ матнеро сабт кардааст, ки яке 1250 ҳарфи лотинӣ ва дигаре 245 аломати хати ҳинду дошт. (Мураттиб Т. Бойбобо)
Источник
Зодруз муборак, табрикнома барои зодруз, Шеър ва сухан
Табрикот барои зодрузи нафари азиз ки пур аз суханхои самимона аз самими калб барои шумо дар ин сахифа чамъ оварда шудаанд. Щеърхои бехтарин аз шоирон аз чумла рубоихо, дар васфи модар, Дуст-чура, падар, рафик, дустдошта, бобо, биби, бародар, хохару апа, устод-муаллим, рохбар ва дигар нафарон хам мавчуданд.
Апаи азиз, «Ном» ва дугонаи арҷманд, «Ном»!
Шуморо бо фарорасии мавлуди хуҷастаатон самимона таҳният мегӯем. Бароятон, қабл аз ҳама умри дарози бехазон, толеи баланд ва хушбахтии ҷовидонаро таманно дорем. Бигузор ҳамеша зебою кушодачеҳра ва дар коргаҳи мо бимонед. Аз даргоҳи Офаридгор талаб менамоем, ки ҳамеша шуморо саодатманду нерӯманд ва толеъбаланду фараҳманд дар паноҳаш нигоҳ дорад. Мо, ҳама, шуморо дӯст медорем.
Бо як ҷаҳон меҳру муҳаббат ҳамкоронатон «Ном» ва «Ном»
Муаллимаи азиз, «Ном?»! Шуморо ба ин санаи мубораки умратон таҳният гуфта, хоҳони бахту саодат ва хушрӯзиву саломатиятон ҳастам. Бигзор, хуршеди толеатон партавафшон ва баҳори умратон бехазон боқӣ монад.
Хушо, хуршеди умрат ҷовидон бошад,
Сари болои ту то Каҳкашон бошад.
Бо эҳтиром шогирдатон «Ному Насаб»
Устоди азиз, «Ном?»! Шуморо бо ҷашни «чанд?» — солагии зодрӯзатон табрику таҳният гуфта, аз даргоҳи Яздони пок бароятон тансиҳатӣ, умри бардавом, сари баланд, тани нерӯманд ва дар кору фаъолиятатон комёбиҳои беназирро таманно дорам. Бигузор ҳамеша чун кӯҳҳои помир сарбаланд, чун Рӯдакӣ хушбаён, чун Саъдӣ дарозумр, чун Ҳофиз шӯҳратманд ва чун Ҷомӣ хоксор бошед! Ҳеҷ гоҳ Бахт ва Хизр кошонаи Шуморо тарк насозанд!
Бо эҳтиром шогирдатон «Ному Насаб»
Дӯсти гиромӣ, «Ном?»! Туро бо ҷашни фархундаи мавлудат сидқан шодбош мегӯям. Таманнои онро дорам, ки дар таҳсил ва дар зиндагӣ ҳамеша муваффақ бошӣ. Аз Худованд талаб менамоям, ки бароят умри дарозу бахти накӯро арзонӣ дорад. Сарбаланд бош!
Бо эҳтиром дӯстат «Ному Насаб»
***
«Ном?»-и азиз! Мавлуди хуҷастаро аз самими қалб таҳният мегӯям. Аз даргоҳи Офаридгори пок хоҳонам, ки ҳамеша чун имрӯз зебою ҷавон ва нерӯманду саломат бимонӣ. Ман таманнои онро дорам, ки хуршеди ҷаҳоноро доимо бар сарат нурафшонӣ кунаду дасти каму рӯзи ғамро набинӣ.
Чу Саъдӣ пир гардӣ, кам набинӣ,
Чу Ҳофиз шод бошӣ, ғам набинӣ.
Чу Ҷомӣ оқилу фархунда бошӣ,
Чу Сино дар дилу дар дида бошӣ.
«Ном?»-и хушрӯяку дӯстрӯяки мо! Яксолагии рӯзи мавлудатро ба як ҷаҳон орзую умедҳо табрик гуфта, аз яздони пок ширинтарин лаҳзаҳои кӯдакиятро таманно дорем. Орзуи онро мекунем, ки:
Нигаҳбонат Худо бошад,
Паноҳат Мустафо бошад.
Ҳабибат ҷилди Қуръону,
Ҳаётат босафо бошад.
Бо эҳтиром, «Ном ё якчанд номҳо?»
«Ном?»-и зебо илоҳо бахт ёрат бод,
Илоҳо то абад ёрат дар канорат бод.
Илоҳо ҳарду хушбахти замину осмон бошед,
Ҳар он чи дар ҷаҳон хуб асту зеботар ҳамон бошед.
Беҳтарин садои зиндагӣ тапиши қалби ту аст.
Эй офтоби нозанини зиндагӣ ҳамеша дурахшон бимон.
Таваллудат муборак модар!
Муборак зодрузат модари ҷон
Набинад гам вуҷудат модари ҷон
Танат бедард боду хотират шод
Ки ман гуям дурудат модари ҷон.
Аз самими қалб ва бо эҳтиром фарзанд (ҳоятон), «Ном ё якчанд номҳо?»
Имрӯз беҳтарин рӯз аст … чун Худованд беҳтарин фариштаашро офарид то акнун модари ман бошад. Зеботарин Фариштаи осмони ман, Худованд туро офарид то модари ман боши ман ба худ ифтихор мекунам, ки чунин модаре дорам. Модаре ки ҳарчи бихоҳам уро тавсиф кунам калимот ёриям намекунанд. Таваллудат муборак модари меҳрубонам!
Аё модар лабат дар ханда бошад,
Гули руят моҳи тобанда бошад.
Барои заҳмате бар мо кашидӣ,
Ба поят сар ниҳем арзанда бошад.
Аз самими қалб ва бо эҳтиром фарзанд(ҳоя)-тон, «Ном ё якчанд номҳо?»
***
Ба поси фидокориҳои бечашмдоштат,ба поси ҳамаи дардҳову ранҷҳое, ки ба танҳои бар душ кашидиву ишқи бузургат, ки арзониям буд, барои ту менависам. Барои ту, ки солҳои ҷавоният дар обилаи дастонат пинҳон шудааст ва бар лабҳоят муҳри сукут хурдааст.Дастонатро бар руям бикаш, мехоҳам зери онро ламс кунам то шояд у бигуяд ки чиқадар бароям заҳмат кашидаи. Падар то ҳол ҳар чи доштаам аз ту будааст, барои доштаҳои дирузу имруз аз ту муташаккирам. Таваллудат муборак ва рузат ииромӣ бод падарҷон.
Бо эҳтироми самимӣ фарзанд(ҳоя)-тон, «Ном ё якчанд номҳо?»
Падар эй чароғи хона! Марди дарё, марди дилҳо
Бо ту зиндагӣ боғе ҳаст,бе ту сарду зиндон.
Ҳарчи дорам аз ту дорам,туи баҳори орзуҳо.
Ҳанузам агар аз дастам нагири , меафтам аз по…
Падар таваллудат муборак!
Ёди аёми зебое ки гузашт, кунҷи қалбам гарм аст! Орзуям ҳама сарсабзии ту аст. Тани ту солиму рӯхат шодоб, ончи шоистаи туст хоҳонам. Дили якдонаи ту сабзу баҳорӣ, рузгорат хуш бод. Тавллудат эй «Ном?», хоҳар (апа)-и меҳрубонам муборак!
Рӯзи таваллуди ту, рӯзи нигоҳи борон,
Бар шӯразори ташна, бар ин дили биёбон.
Рӯзи таваллуди ту гуё пур аз хаёл аст,
Ёсу кабутару бод дар ҳайрати ту хоб аст.
Бо самимият ва эҳтироми беандоза хоҳар (апа)-ат «Ном?»
Азизтар аз ҷонам «Ном?», зебоигии ишқ, покии садоқат, авҷи меҳрубониву ниҳояти оромиш… ин ҳама дар канори ту бароям маънӣ пайдо кардааст. Ту қалбе ба бузургии дарёву рӯҳе ба вусъати осмонҳо дори. Умедворам ҳамеша шодоб, хандону солим бошӣ. Зодр ӯзат муборак ай ишқам!
Ҳар субҳ туро сафо расонад,
Ҳам давлати бебаҳ о расонад.
Бар рузи таваллудат азизам,
Сад бори дигар Худо расонад.
Бо эҳтироми беҳудуд ошиқи шайдоят «Ном?»
Салому дуруди бепоён дӯстам «Ном?». Шуморо бо рӯзи мавлудатон аз самими қалб табрик намуда, ба Шумо тамоми хӯшиҳои оламро таманно дорам. Бигзор дар қалбу забони Шумо номи Худованди бузург ҳамеша акси садо диҳад. Дар гуфтору кирдоратон Куръон ҳамеша раҳнамо гардад. Бигзор нури Имон рӯҳу ҷ онатонро равшанӣ бахшад, имонатон бузургтар гардад. Ҳамеша дар нигаҳбонии Худованди меҳрубон бошед. Аз даргоҳи Худованд ба Шумо: тансиҳатӣ, хонаободӣ, осмони соф, хӯшбахтӣ ва умри дарозро хоҳонам. Мавлудат муборак бошад дӯстам .
Бо эҳтироми беҳудуд дустат «Ном?»
Эй дусти азиз ҷашни зодруз муборак,
Ин рузи хучаставу дилафруз муборак.
Муборак зодрузат бошад эй дуст,
Ситора бар сарат гул пошад эй дуст.
Бо эҳтироми камол дустат «Ном?»
Ниҳоли қоматат пурбор гардад,
Туро умри наку ҳам ёр гардад.
Дар ин дунё бизи сад соли дигар,
Ки дунё аз паят гулзор гардад.
—— ҷумла мавлудат муборак,
Ҳамон рухсори хушнудат муборак.
Тамоми хонавода бар ту гуянд,
—– рузи мавлудат муборак.
Ту гули шукуфтаруи ҳама гулфишон,
ту баҳори бехазони ҳама бехазон бимони.
Ҳама дам кунем дуоят ки чунин ҷавон бимони.
Кунад хуршеди бахтат нурфишонӣ,
Ба коми дил бирас дар зиндагонӣ.
Чу дустонат бигуфт бо меҳрубонӣ,
Умедам ҳасти, хушбахте бимони.
Борони бахт резад эй кош бар сари ту,
Хезад навои шодӣ аз бому аз дари ту.
Эй кош —- ту умр бини дар даҳр,
Бошад доим худованд, ёри ту ёвари ту.
Гули зебандаи аёми навруз,
Муборак бодат ин мавлуд ин руз.
Набинӣ дар ду олам дарду ғамро,
Саодат хоҳамат ҳам бахти фируз.
Имдоди Худой бод ёрат,
Иқболи замона дар канорат.
Чашме нарасад ба эътиборат,
Ҳифзи азалӣ бувад нисорат.
Ҳамеша шодкому шодмон бош
Ҳамеша рӯҳбахши дустон бош.
Ба маҳфилҳо гули руи сабад бош
Ҳамеша дил бидеҳу дилситон бош.
Хоҳам хонаат ба кудакони хандабарлаб пур бод
Худ миёни он ҳама гулғунчаҳо хандон бош.
Зиндагӣ бо рангҳояш чун асал дар коми туст
Офтоби бахт доим дар сарат нурпош бод.
Ҳамеша бахтёру шод бошед
Зи дарду ранҷу ғам озод бошед.
Зи гулзори муҳаббат гул бичинед,
Рухи зарди ҷудоиро набинед.
Худо доим нигаҳдори ту бошад,
Калиди бахт мададгори ту бошад.
Ба дунё омади баҳри ҳама,
Каси хушбахттарин ёри ту бошад.
Гули себарга пояндози поят,
Ҳама хушбахтиҳои дунё бароят.
Бихоҳам бар ту умри Саъдиёна,
Бихоҳам ҷону дилро шодиёна.
Рухат хуршедсон пурнур бодо,
Ғаму ғусса зи ҷонат дур бодо.
Туро ҳусни накӯву дилнишин бод,
Хушиву некрузиҳо қарин бод.
Зи қалбат ғуссаву ғам дурр гардад,
Ҳаётат мисли номат нозанин бод.
Эй баландахтар Худоят умри ҷовидон диҳад,
Он чи пирузию баҳрузӣ дар он аст он диҳад.
Ҷовидон нафси шарифат бандаи фармон диҳад,
Баъд аз он бар ҷумлаи фармони ҳақ фармон диҳад.
Хоҳем мисли Саъдӣ, сад сол умр бубинӣ,
Аз домани умедат,гулдастаҳо бичинӣ.
Туро орзу дорем давлату ганҷ,
Бубини сад сол умр, бе дарду бе ранҷ.
Аз бахт хандонат бинам,
Чун лаъл рахшонат бинам.
Дар ҳар баҳори умри худ,
Доим гулафшонат бинам.
Эй чашмаи ишқи ман ,хурӯшон бошӣ,
Эй моҳи муҳаббатам,дурахшон бошӣ.
Дар рузи таваллудат дуое дорам,
Эй боғи саодатам , гулафшон бошӣ.
Ту бахти модари ту бахтёри,
Падарро такягоҳ дар рузгорӣ.
Зи ту дорад ҳама уммедворӣ,
Чу номат дар ҷаҳон шодӣ биёрӣ.
Маҳу осмон бошад раҳнамоят,
Замину осмон гуям саноят,
Ҳамеша гул бирезад зери поят,
Калиди бахт бошад даркушоят.
Эй ҳусни баҳор зодрузат табрик,
Бо бахт ҳазор зодрузат табрик.
Хушбахту саодату саломат бошӣ,
Бо авҷу барор зодрузат табрик.
Ҳамеша шодмону хушнаво бош,
Барои дустон обу ҳаво бош.
Бихоҳем сарбаландӣ байни ёрон,
Ба умри сад ба мо ҳамчун даво бош.
Шуморо нозанин гуем хато нест,
Ба дунё беҳтарин гуем хато нест.
Ба боғи ҳусн лабҳои таратро,
Чу барги ёсамин гуем хато нест.
Ҳарки боши одами арзанда бош,
Гул барин бо чеҳраи пурханда бош.
Ҳар ки гирад домани покат ба даст,
Бахт шав,иқбол шав, поянда бош.
Фурӯғи дидагонат кам нагардад,
Ғаме бар шодии ту зам нагардад.
Ниҳоли умри худ дилшод бинӣ,
Ниҳоли орзуят хам нагардад.
Дастрас кардани гул дар Душанбе
Ҳар чи мақсуди дилат бошад диҳад парвардигор,
Гар ту як бошӣ Худо бидиҳад ҳазору сад ҳазор.
Хохамат ишқ –ишқи яктое
Ки ба дарё чунин омӯзад.
Хоҳамат бахт – бахти яктое,
Ки дили зиндагӣ барафрузад.
Ба руят осмон дар ханда бошад,
Ҷамолатро ҳама гул банда бошад.
Ба ин айёми некӯ зодрӯзат,
Ҷаҳон дар пеши ту афканда бошад.
Бар чил ки расидаи гулафшон бошӣ,
Дар кишвари меҳр моҳи даврон боши.
Қадат гул,чеҳра гул,пироҳанат гул,
Лабат гул,остин гул,доманат гул.
Ба ин гулҳо ,ки дори дар сару по,
Ки парварда ба рузи зоданат гул.
АЛифбо барои сухан гуфтан нест,
Барои навиштани номи туст.
Ададхо пеш аз таваллуди ту ба саф истодаанд,
То рози зодрузи туро бидонанад.
Таваллудат муборак!
Садои як парвоз,
Фуруди як фаришта.
Огози як меъроч,
Ва шуруи як зиндаги.
Таваллудат муборак!
Ин хадяи осмони чашмонат,
Дилбаста ба шамъдони чашмонат.
Эй ишк таваллудат муборак, калбам,
Такдим ба мехрубони чашмонат.Манбаъ:
Имдоди Худой бод ёрат,
Икболи замона дар канорат.
Чашме нарасад ба эътиборат,
Ҳифзи яздони бувад нигорат.
Намехоҳам сарат хамгашта бошад,
Намехоҳам дилат ғамгашта бошад.
Фақат хоҳам дар ин дунёи равшан,
Дилат шоду лабат пурханда бошад.
Хоҳамат ишқ ишқи яктое,
Ки ба дарё чунин омузад.
Хоҳамат бахт-бахти яктое,
Ки дили зиндагӣ барафрузад.
Забони ҳақ шиори безабон бош,
Нишони ворисони бенишон бош.
Аламбардори руҳи сарбадорон,
Бақоҷуи дуои модарон бош,
Азизи мо, азизи сад ҷаҳон бош.
——— Орзумандем, ки шоҳбайти ғазал бошӣ,
Ба хони зиндагонӣ беҳтар аз қанду асал бошӣ.
Ё раб камоли офаридаат бардавом бод
Иқболу давлату шарафат мустидон бод.
Солу моҳат мубораку рӯзу шабат ба хайр
Бахтат баланду давлати дунё ба ком бод.
Осоиши умри мо шумоед
Бар риштаи меҳри мо вафоед.
Дар ҳар нафасе шумо бо моед
Дар дидаву дил ҳамеша ҷоед.
Таманно мекунем бо қалби саршор ,
Шуморо бод бахти хуш мададгор.
Дар синаат базми тарабу сур бошад
Ҷонат зи ғами ранҷу бало дурр бошад.
Орзуву дуои мо бароят ин аст
Наврӯзи умрат шукуфта пурнур бошад.
Мавлуди хуҷастаат бахор асту баҳор,
Икбол ба бар намуда давлат икбол ба канор.
Дар рузи таваллудат таманно дорем
Дилдор яку умр саду шодӣ ҳазор.
Шукри оби чашмасорон мекунам,
Шукри дашту куҳсорон мекунам.
Шукри нону хок мегуям мудом,
Шукри номи поки Яздон мекунам.
То чаҳон бошад,ҳамеша шод бош,
Бош дилшоду зи ғам озод бош.
Ҳастии ту хуррамӣ бахшад ба мо,
Мо дуо дорем чу шаҳ обод бош.
Муборак бод шуморо ҷашни зодруз,
Шумо зеботаред зебо дар ин руз.
Гули нози, маҳи нозӣ, шаҳи ноз,
Илоҳо то абад бошӣ сарафроз.
Зодрузи ту буи баҳор оварда,
Пайғоми фараҳ ба рӯзгор оварда.
Хоҳем, ки туро ҳамеша хандон бинем,
Дар хонаи ту файзи фаровон бинем.
Дар дил ба ҳар уммед ки дори бираси,
Мо шодию бахти хеш дар он бинем.
Мавлуди накуи умр бодо табрик,
Ин як зи ҳазори умр бодо табрик.
Дар авҷу барор бахту толеъи ту бод,
Ин авҷу барори умр бодо табрик.
Ҷуз дуоят нагуем , ки Рудакӣ гуфта,
Сад сол бизи, сад ҳазор сол бизӣ.
Қади сарват ба Илоҳо хам нагардад,
Дили шодат ба даври ғам нагардад.
Дуои мо ҳамин бошад шабу руз,
Ки як муй аз сари ту кам нагардад.
Тамоми ҳастии дунё бароят бод мегуем,
Ҳамеша сарбаланду хонаат обод мегуем.
Бубини умр то яксаду ҳаштод мегуем,
Туро бо зодрузат мо муборакбод мегуем.
То ту боши рӯнамои бахти ман рӯи ту бод,
Сарҳисоби зиндагиям бар сари куи ту бод.
Дилкашоли тустам, дар ҳар мақому ҳар замон,
То аҷал чашмам напушад чашми ман суи ту бод.
Аё —— зебо, ситора дар замин ҳасти,
Аё ——- доно, ту моҳе дилнишин ҳасти.
Камоли ту ба дилҳо равшании тозае бахшад,
Аё —— , хуршеди яктое , ту нури нозанин ҳасти.
Лабонат доимо пурханда бошад,
Ғами дунё зи ту дилканда бошад.
Ҳама рӯзу ҳама моҳу ҳама сол,
Бароят ин ҷаҳон арзанда бошад.
Си баҳори пурсафоро дар задӣ,
Ту гули садбарги тар бар сар задӣ.
Зинда бош эй шуълаи хуршеди мо,
Зинда бош эй хонаи уммеди мо.
Шавед садсолаю дарде набинед,
Зи умри хушгузар гарде набинед.
Зи умри хушгузар эй гул ба домон,
Ба сад соли дигар гарде набинед.
Қади сарват илоҳо хам набинад,
Дили шодат илоҳо ғам нагардад.
Илоҳо бошию садсола боши,
Ба болои сари мо соя боши.
Сар сабзу бадан саломату чеҳра ба нур,
Иқбол ба каф, ба сина шодиву сурур.
Ёрон ба канору зодрузат хушруз,
Эй бор Худо,чашми бад аз руи ту дур.
Ба маҳфил моҳи тобон дар гулистон рангу бу бошӣ,
Илоҳо ҳар куҷо бошӣ баҳори орзу боши.
—– зебо илоҳо бахт ёрат бод,
Илоҳо то абад ёрат дар канорат бод.
Илоҳо ҳарду хушбахти замину осмон бошед,
Ҳар он чи дар ҷаҳон хуб асту зеботар ҳамон бошед.
Табибон посбони бахти инсонанд,
Табибон роздони дардмандонанд.
Зи ту миннатдор ҳастем шифокор,
Ба дарди мо даво бахшо шифокор.
Илоҳо сарбаланд боши ҳамеша,
Наҷотбахшу давобахши шифокор.
муборак ҷашни иқболат,
Туро 45 умин солат.
Ба сад рафтан таманноро,
Бидидем дар хати фолат.
Хоҳам аз номи Худо баҳри ту умри безавол,
Шӯҳрати Фирдавсиву ширинии шеъри Камол.
Илоҳо мисли моҳ тобанда боши,
Чу ғунча бо лаби пурханда бошӣ.
Ҳамеша мо дуогуи ту бошем,
Ки дар олам каси арзанда боши.
Ин рӯз рӯзи зодрӯзат,
Табрик гӯям самимӣ,
Ҳаргиз набинӣ ғамро,
Комёб бошӣ ҷӯраҷон!
Табрикоти Аммаи худ ба муносибати рӯзи мавлуд,
Аммаҷони меҳрубон,
Шумо ҷигари моҳон,
Имруз 40-сола шудед,
Илоҳо садба бошед,
Аҳли пайвандонатон,
Дар гирдатон бошанд мудом,
Шодиҳотон афзояд,
Танатон сиҳат бошад.
Амаҷонам аммҷон,
Зодрузатон муборак,
Шумо азизи моҳон,
Пайванди хунию аз ҷон!
Источник