Авитаминоздар және гиповитаминоздар
Презентация қосу Студенттің өзіндік жұмысы
Мамандығы: Жалпы медицина
Кафедра: Химиялық пәндер
Дисциплина: Биохимия
Курс: ІI
B1 Тақырыбы: Алиментарлы және екіншілік авитаминоздар
және гиповитаминоздар.Гипервитаминоздар.
A Құрастырған:
Тобы:
Тексерген:
ЖОСПАР
I.Кіріспе
•Дәрумендер маңызы
II.Негізгі бөлім
•Авитаминоздар және гиповитаминоздар
•Гипервитаминоздар
III.Қорытынды
IV.Пайдаланылған әдебиеттер
Кіріспе:
Витаминдер тағам құрамында болатын, маңызы зор, өмірге
өте қажетті адам мен жануарлардың тіршілігіне, олардың
организміндегі зат алмасудың бірқалыпты болуы үшін аз
мөлшерде керекті төмен молекулалы органикалық заттар.Егер
бұл заттар адам организімінде жетіспесе не шамадан тыс
көбейіп кетсе,организде жүретін әртүрлі химиялық
реакциялар баяулап немесе жылдамдап, организмнің
қалыпты жұмысы бұзылады.Нәтижесінде әртүрлі
патологиялық аурулар пайда болады.Сондықтан
диагностикада ,ауруды анықтауда,витаминдердің
организмдегі белгілі мөлшерінен пайда болатын ауруларды
білу маңызды.
Витаминдер алмасуының бұзылысының
типтік формалары:
Витамин
бұзылысының
формалары
АВИТАМИНОЗ
Авитаминоз- тағамда витаминнің мүлде
болмауынан туындайтын паталогиялық күй.
Авитаминоздың пайда болу себептері:
Тағамда витаминнің смүлде болмауы;
Витаминдердің ішекте сіңірілуінің бұзылуы;
Витаминдердің тіндер мен органдарға
тасымалдануының бұзылуы;
гиповитаминоз
Бір мезгілде адам организміне бірнеше
витамин түспесе полиавитаминоз деп
аталады.
Адамда көбінесе витаминнің мүлде жоқ
болуынан басқа , оның жетіспеуі де кездеседі.
Оны гиповитаминоз деп атаймыз.
АВИТАМИНОЗ БЕН
ГИПОВИТАМИНОЗҒА ШАЛДЫҒУ
СЕБЕПТЕРІ
Тағам құрамында қажетті витаминдердің болмауы
алиментарлық бірінші реттік гиповитаминоз деп
аталады..Ал, ас қорыту жүйесінің қызметінің
бұзылуы кезінде немесе тағам құрамындағы
майлардың болмауында байқалған авитаминоз
ішек қуысында немесе гиповитаминоз екінші реттік
деп саналады.
В6 ВИТАМИНІНІҢ ЖЕТІСПЕУШІЛІГІ ЖАС
БАЛАЛАРДЫҢ БОЙЫНЫҢ ӨСУІН ТЕЖЕП, ҚАН АЗДЫҒЫ
МЕН СЕЗІМІНЕ ТЕЗ ҚОЗҒЫШТЫҒЫН ТУДЫРАДЫ, АЛ
ЕКІҚАБАТ ӘЙЕЛДЕРДІҢ БЕТІНДЕ ҚАРА ДАҚ ПАЙДА
БОЛАДЫ. В6 ВИТАМИНІ МАЛ ЕТІНДЕ, БАЛЫҚТА,
СҮТТЕ, ІРІ ҚАРА МАЛДЫҢ БАУЫРЫНДА,
АШЫТҚЫЛАРДА ЖӘНЕ КӨПТЕГЕН ӨСІМДІК
ӨНІМДЕРІНЕ БАР.
ГИПОВИТАМИНОЗ
Гиповитаминоз- организмге витаминнің аз мөлшерде болуы
немесе жетіспеуі салдарынан пайда болатын паталогиялық күй.
ТИАМИН ЖЕТІСПЕУШІЛІГІ (БЕРИ-БЕРИ
АУРУЫ)
Ересек адам күніне 1,4-2,4 мг B1 витаминін тұтыну қажет.
В1 витаминінің жеткіліксіздігінің негізгі белгісі –
полиневрит, яғни шеткі жүйке жүйесінде дегенеративті
өзгерістердің байқалуы. Алдымен жүйке бағанында
ауырсыну, содан кейін терінің сезімталдығы жойылып,
паралич (бери-бери) пайда болады. Аурудың екінші белгісі –
жүрек ырғағының бұзылуы және жүрек аймағында
ауырсынумен байқалатын жүрек қызметінің бұзылуы.
Сонымен қатар В1 витаминінің жеткіліксіздігі кезінде ас
қорыту жүйесінің секреторлық және моторлық бұзылыстары,
асқазан сөлі қышқылдылығының төмендеуі, тәбеттің
жойылуы, ішек атониясы байқалады.
ТИАМИН ЖЕТІСПЕУШІЛІГІ (БЕРИ-БЕРИ
АУРУЫ)
В2 ВИТАМИНІНІҢ ЖЕТКІЛІКСІЗДІГІ
В2 витаминінің жеткіліксіздігінің клиникалық
көріністері: жас организмнің өсуінің тежелуі, ауыз
қуысының кілегей қабатының қабынуы, еріннің
айналасында ұзақ уақыт жазылмайтын сызаттардың
пайда болуы. В2 витаминінің авитаминозы кезінде
көздің шырышты қабығының қабынуы:
конъюктивиттер (қарық), көздің қасаң қабығының
тамырлануы (васкуляризациясы), катаракта, сонымен
қатар бұлшық ет пен жүрек бұлшық етінің әлсіздігі
байқалады.
РР/В3 ВИТАМИНІ (НИКОТИН ҚЫШҚЫЛЫ,
НИКОТИНАМИД) ЖЕТІМСІЗДІГІ
РР витамині жеткіліксіздігі «пеллагра» ауруына
әкеледі. Бұл ауруға 3 белгі тән: дерматит, диарея,
деменция («3Д» ауруы). Пеллагра кезінде күн
сәулесінен қорғанбаған терінің симметриялы
аймақтарында дерматит, ас қорыту жолдарының
бұзылысы (диарея) және ауыз бен тілдің кілегейлі
қабықтарының қабынған түрдегі зақымдануы
байқалады. Пеллаграның ауыр көріністерінде
орталық жүйке жүйесінде бұзылыстар (деменция) –
есінен айрылу, галлюцинация және сандырақ
байқалады.
ПЕЛЛАГРА АУРУЫ
ГИПОВИТАМИНОЗ В6
Күнделікті тұтыну мөлшері тәулігіне — 1,5 -2,8 мг.
Балаларда В6 витаминінің жетіспеушілігі орталық жүйке
жүйесінде қозудың артуымен, шеткі жүйке жүйесінде
тырысып қалумен сипатталады, бұл тежеу медиаторы ГАМҚ
жеткіліксіз түзілуімен байланысты.
Ересектерде В6 гиповитаминозының белгілері
туберкулезды ұзақ уақыт бойы изониазид препаратымен
(В6 витаминінің антивитамині) емдегенде байқалады. Бұл
жағдайда жүйке жүйесінің зақымдануы (полиневриттер),
дерматиттер, стоматиттер және глоссит дамиды.
Клиникалық бақылаудың мәліметтері бойынша пиридоксаль
тапшылығы миокард инфарктына әкелуі мүмкін.
ФОЛЬ ҚЫШҚЫЛЫ (В9/ВС ВИТАМИНІ)
ЖЕТІМСІЗДІГІ
Фоль қышқылының авитаминозына тән
белгілер – қан жасалуының бұзылуы және
осымен байланыстықаназдықтың әр түрлі
түрлері (мегалобласттық, макроцитарлық
анемия), лейкопения дамиды, бой өсуі
тежеледі. Вс гиповитаминозы кезінде
эпителийдің регенерациясы тежеледі, бұл
үнемі бөлінетін кілегей қабықтарының
жасушаларындағы ДНҚ синтезіне керек
пуриндер мен пиримидиндердің
жеткіліксіздігіне байланысты, әсіресе ас
қорыту жолдарының бұзылыстары
байқалады.
В12 ВИТАМИНІ (КОБАЛАМИН,
АНТИАНЕМИЯЛЫҚ ВИТАМИН) ЖЕТІМСІЗДІГІ
Гиповитаминозының негізгі белгісі: моноцитарлық
(мегалобласттық) анемия. Бұл аурудың негізгі
белгілері: қанда үлкен эритроциттердің болуы,
эритроциттер санының азаюы, гемоглобин
концентрациясының төмендеуі. Қан
жасушаларының бұзылуы ең алдымен қан жасау
жүйесінің тез бөлінетін жасушаларындағы нуклеин
қышқылдарының алмасуының, соның ішінде ДНҚ
синтезінің бұзылуымен байланысты. В12 витаминінің
авитаминозына жүйке жүйесіндегі бұзылыстар тән,
бұл тақ санды көміртек атомы бар май қышқылдары
ыдыраған кезде жиналған метилмалонил
қышқылының улылығымен, тармақталған амин
қышқылы жиналуымен түсіндіруге болады.
С ВИТАМИНІ (АСКОРБИН ҚЫШҚЫЛЫ)
ЖЕТІМСІЗДІГІ
С витамині жетіспегенде тез шаршау, асқа
тәбеттің төмендеуі, жұқпалы ауруға
төзімділіктің төмендеуі, теріде көгерген
(қанталау) аймақтар пайда болады. Қызыл
иек қанауы – C витаминінің
гиповитаминозының асқынған белгісі, С
витаминінің мүлдем болмауы цинга (скорбут)
ауруына шалдықтырады. Цинганың негізгі
симптомы капиллярлардың өткізгіштігінің
бұзылуы бұл коллагендегі пролин және
лизиннің гидроксилденуінің жеткіліксіздігі
мен хондроитинсульфаттың синтезінің
бұзылуына байланысты.
ЦИНГА
D витаминінің жетіспеушілігі (Рахит)
Д витаминінің авитаминозы балаларда рахит
ауруына шалдықтырады. Бұл кальцийдің
жетіспеушілігінен жүзеге асады. Ең алдымен
остеогенез бұзылады: аяқ-қол сүйектерінің
(остеомаляция – сүйектің жұмсаруы нәтижесінде
қисаюы), бассүйектің (баланың еңбегінің бітпеуі)
және кеуде сүйегінің деформациясы, тіс жарудың
кешеуілдеуі байқалады. Бұлшық еттің
гипотониясы (іш ұлғаюы) дамиды, жүйке-бұлшық
еттік қозу (сәби басын көп қозғалтатындықтан,
желке тұсындағы шашы түсіп қалады) күшейеді,
сіреспе пайда болуы мүмкін.
Ересектерде кальцийдің жетіспеуі кариес және
остеомаляцияға, ал қарт кісілерде остеопороз
(остеосинтездің бұзылуына байланысты сүйек
тінінің тығыздығының төмендеуі) байқалады.
Сүйектің бейорганикалық матриксінің бұзылуы Д
витаминінің тапшылығы сүйек тінінен кальцийдің
шайылуының күшеюімен және бүйрек
каналдарында кальций реабсорбциясының
бұзылуымен түсіндіріледі.
А витаминінің жетіспеушілігі
oА витаминінің жетіспеушілігінің клиникалық
көріністері: кешқұрым көрудің бұзылуы
(гемералопия немесе ақшам соқырлық), қараңғыға
бейімделіктің күрт төмендеуі. А витаминінің
авитаминозына көз алмасының зақымдануы –
ксерофтальмия, яғни көз жиегі эпителий
қабатының қатпарланып, эпителийдің мүйізденуіне
байланысты көздің жас шығатын жолдарын жауып,
жас бөлінуіне кедергі болады. Бұл өз кезегінде
конъюктивиттің, көздің қасаң қабығының ісінуі,
кебуі және жұмсаруы, яғни кератомаляцияға
әкеледі. Егер дұрыс ем қолданбаса, адам соқыр
болып қалуы да мүмкін.
ГИПЕРВИТАМИНОЗ
Витаминдер организмге көп мөлшерде түссе
организм патологиялық жағдайда болады.Бұл
жағдай гипервитаминоз деп аталады.
Гипервитаминоз көбінесе майда еритін
витаминдерге тән. Себебі, олардың артығы зәрмен
керекті мөлшерімен сыртқа
шығарылады.Витаминдердің биологиялық
активтілігін төмендететін немесе толық жоятын
заттар антивитаминдер деп аталады.
ГИПЕРВИТАМИНОЗ D
Д витаминін шамадан тыс қолдану сүйектің
деминералдануына, олардың сынғыштығына
әкеледі. Қандағы кальций мөлшері артады. Бұл
жұмсақ тіндердің, әсіресе бүйректің
кальцийленуіне (бүйректе тастың пайда болуына,
бүйрек қызметінің жеткіліксіздігіне) әкеледі.
Сонымен қатар өкпе, жүрек, қан тамырларының
қабырғаларында артық мөлшерде жиналуы
байқалады.
ГИПЕРВИТАМИНОЗ D
ГИПЕРВИТАМИНОЗ А
А витаминінің гипервитаминозы витаминді
және балық майын шамадан тыс
қолданғанда байқалуы мүмкін. А
витаминінің гипервитаминозының
симптомдары: көздің қасаң қабығының
қабынуы, гиперкератоз, тәбеттің
жойылуы, жүрек айну (құсу), іш өту,
бастың ауыруы, буындардың ауыруы,
бауырдың үлкеюі, организмнің
титықтауы.
ҚОРЫТЫНДЫ
Қорыта келе, витаминдер адам ағзасы үшін маңызды орын
алады.Ағзаның дұрыс өсіп дамуы үшін, әр түрлі аурулардың
алдын алу үшін күнделікті тағамдық рационымызда ағзаға
жеткілікті мөлшерде болатындай витаминдер болуы қажет.Біз
денсаулығымыз жайында көбірек ойлауымыз керек. Рухани
тәрбиенің орны бөлек. Ал денсаулығына тікелей әсер ететін
жәй – дұрыс тамақтануы, жеміс-жидекке үйір болуы, дәріге
емес, дәруменге, яғни, витаминдерге, онда да жасандысына
емес, табиғиларына жақын жүруі.
Пайдаланған әдебиеттер:
•Е.С.Северин А.Ж.Сейтембетова БИОХИМИЯ
•З.С.Сеитов БИОХИМИЯ
•Сейтембетов Т.С.,Төлеуов Б.И.,Сейтембетова А.Ж.
•БИОЛОГИЯЛЫҚ ХИМИЯ
Рефератты бағалау критерийлері (бағалау парағы)
Орындау критерийі 0-0,1 0,2-0,3 0,4-0,5
Рефератты рәсімдеу
Рефераттың жоспары
Иллюстративті материал
Өзектілігі
Мазмұны
Қорытынды/ұсыныстар
Әдебиеттер
СӨЖ кестесіне сай тапсырылуы
Қорытынды
0-0,1 критерий орындалмаған
0,2-0,3 критерий ескертулер мен орындалған
0,4-0,5 критерий орындалған
Источник
Тиамин жеткіліксіздігінің барлық белгілерін (В1 витамині)
Тиаминнің жетіспеушілігін қалай анықтауға болады
Сіз жүрегінде асқазан және іштің ұйқысыздық, қан қысымының және жүрек қағысы бұдырын болса, ешқандай бастама бар болса, сіз шоғырландыру алмайтын, өзіне сену емес, онда бұл барлық жеңе салыстырмалы оңай: жай B1 дәруменінің билік қосыңыз. Неліктен біз әрдайым осы өмірлік маңызды өміршеңдікті жеткілікті түрде қамтамасыз етпейміз?
Денедегі В1 витаминінің (тиаминнің) жетіспеушілігінің негізгі белгілері – жүйке, психикалық бұзылулар және жүйке жүйесінің бұзылуы, аяқтың ауыруы, іш қату. Алайда, жүйке және психикалық бұзылулар көпшілігі психиатр араласу, психолог, психоаналитик, немесе заңгер талап, және екі жолмен бірнеше ай бойы емделмейді емес: біріншіден, жүйелі ішек тазарту және, екіншіден, витамин В1 үлкен мөлшерде (табиғи өнімдерді алумен жақсы кезде ). әсіресе балалар мен жасөспірімдердің ұйқысыздық, өмір жоғалған нервозность, депрессия, меланхолия, жаман көңіл-күй, тұрақты шаршау және қуаныш, тәбеттің болмауы, – тоқ ішек және B1 дәруменінің жетіспеушілігі ұзақ мерзімді ластанудың барлық салдары.
Мұндай жағдайларда, әдетте, көп қозғала, тауларында, таза ауада теңіз балаларды ұстап, ауыр жағдайларда артық ұсыныс – бір психиатр оларды емдеуге. Бұл, әрине, тамаша, бірақ ол тиаминге бай балаларға арналған өнімдерді арзан әрі тиімдірек етеді. Бірнеше апта ішінде олар жақсы тәбет алады.
Ересектер, B1 дәруменінің жетіспеушілігі, сондай-ақ жиі тәбеттің және жүректің айнуы немесе құсу үшін тіпті үрдісі жоқтығын туғызады. Осыған орай, алкоголизмнен зардап шеккен адамдар жақсы тәбет болмағанын еске саламыз.
Алкоголь көмірсулар ретінде оларға калория үлкен мөлшерін береді, бірақ ол витаминдер қамтымайды. алкоголь туындаған улану, әсіресе алкогольді полиневриттер – ең алдымен адамның рационында А дәрумені B1 болмауы салдары болып табылады. Ол мұндай науқастарды емдеу кезінде толығымен алкоголь жоққа екені белгілі, бірақ планшеттер немесе ашытқы түрінде, әсіресе тиамин дәрумендерге бай әкімшілік диета тамақ өнімдерін үлкен саны, (дәрумені B1) болып табылады. Барлық осы жағдайларда емдеу оң нәтиже береді. 2 аптадан кейін барлық параличикалық симптомдар мен психикалық бұзылулар жоғалады.
Денедегі судың сақталуы, ісінуі, кейде одан да ауыр аурулар, сондай-ақ В1 витаминінің жетіспеушілігін көрсетеді. Жүректің кейбір бұзылулары және қан айналымы бұзылулары осыған байланысты.
Неге диетаны байыту керек?
Әрбір әйел көмірсулар диеталар дәрумені B1 жеткілікті мөлшерде ұштастыра емес кезде, дене қан мен лимфаның толы ми, жүрек, сақтауға жатқан қышқылдары (әсіресе сүт және пировиноградной қышқылы), өндіреді, бұл білуі тиіс. Бұл қышқылдардың әртүрлі бұзылуларға, ауырсыну сезіміне алып келуі. Бірақ бұл бұзушылықтардың біреуі – денеде В1 витаминінің болмауы. барлық үздік, олар тиамин жақсартылған доза әкімшілігінің бірнеше апта немесе айдан кейін жоғалады.
Витамин B1 өсімді ынталандырады, сондықтан ол барлық отбасы мүшелеріне, әсіресе балаларға өте маңызды. В1 витаминінің қажеттілігі ересектерге қарағанда салыстырмалы түрде жоғары.
дәрумені B1 бай емдәм, екі ерлер мен әйелдердің, және осы дәруменнің жетіспеушілігі жыныстық белсенділігін ықпал етеді, керісінше, оны төмендетеді. ерлі-зайыптылар т.б. В1, В3, В6, В12, және оның ішінде витаминдер, бай Сыра ашытқы 1 ас қасық күнделікті қабылданады Сондықтан, егер көптеген отбасылық беремін табысты, жойылуы мүмкін. D.
Тамақ өнімдерін өңдеуде B1 витаминін қалай сақтау керек
В1 витамині суда еритін, бұл дегеніміз, тамақ пісіргенде немесе сулап жатқанда, азық-түліктер оны жоғалтады, бірақ С витаминіне қарағанда аз болады.
дәрумені B1 айырмашылығы С дәрумені ыстыққа төзімді болып табылады және кейбір жағдайларда трансферттер 2 сағат 100 ° C температурада пісірілген. Дегенмен, азық-түлікті ұзақ уақыт бойы (2 сағаттан артық) және жылытуға болмайды.
дәрумендер D, A, K, E-ақ, дәрумені B1 майлар еритін болып табылады, сондықтан кейде үлкен мөлшерде, адам мен жануарлардың денесінде сақтауға болады қабілетті. Сондықтан жануарлардың ішкі органдары: бауыр, жүрек, бүйрек B1 витаминінің маңызды көзі болып табылады. аз дәрежеде бұл да ет қолданылады, жұмыртқа, уылдырық және т.б. Әрине. D., ол өзінің табиғи түрінде вегетариандық тамаққа жақсы, бірақ аптасына бауыр, бүйрек, жұмыртқа, ет жануарлар рационына жасасуға рұқсат етіледі рет.
Ең көп таралған өнімдердің көпшілігі B1 витаминінің көп мөлшерін қамтиды. Неге В1 витаминінің жетіспеушілігіне байланысты көптеген адамдар дәрігерге немесе дәріханаға барады? Иә, біздің уақытта органға B1 дәруменінің мөлшерін азайтады, оның әсерінен тазартылған, консервіленген, индустриялық ысталған және өңделген тамақ өнімдерін, кез келген түрдегі тым көп болды, өйткені.
В1 витаминін қалай көбейту керек?
дене дәрумені B1 негізгі жеткізушісі – жасалған бүкіл астық ұны немесе 420 г тұтастай астық ұн немесе нанның 1,26 мг тиамин құрамында жақтан. біз көк және қырыққабат бірдей мөлшерін (олар туралы 0,607 мг құрамында) қоссаңыз, онда тиамин толық күнделікті тұтыну қамтамасыз етеді. Бірақ халық барлық елдердің, сондықтан көп адам B1 дәруменінің жетіспеушілігінен зардап шегетін, тұтас дәнді жасалған кем шикізат орамжапырақ және нан жейді.
Диетаны жақсартуға оңай сыра қайнатқыштың ашытқы мөлшерін, құрғақ немесе дымқыл қосылған. Олар өте жағымды дәмі бар. Асқазанның бір ас қасықтан күніне 2 рет тамақтанар алдында немесе тамақ кезінде 3-тен 6 мг В1 витамині береді. Бұл екі есе аз талап етіледі.
Бірақ, егер ашытқы сіз жақсы қырыққабат дәрумені B1 тұтыну, картоп, жаңғақтар үшін ағзаның қажеттілігін қанағаттандыру үшін (гипертония, семіздік, бауыр ауруы немесе өт көпіршік) денсаулығы үшін қарсы. 100 г бадам немесе жаңғақтар жеткілікті, бірақ мұндай тұқым (күнбағыс, асқабақ) ретінде дәрумені B1 өнімдерін орнын толтыра алмайды, өйткені олар, салыстырмалы қымбат болып табылады.
Бұршақ, бұршақ, жасымық, саго және басқа да бұршақтар тұтынуға дейін сіңіріліп, содан кейін сол суға пісірілген.Бұл термиялық өңдеу уақытын қысқартады және суға жіберілген В1 витаминін сақтайды. Дәмдерді бір-бірімен қоспада тұтынуға болады.
ішкі жануарлар ағзаларын (жүрек, бауыр, бүйрек), және жұмыртқа сарысы, сондай-ақ дене витамині B1 толтырудың маңызды көзі болып табылады. қалыпты өнген бидай тіпті сиыр бауыры қарағанда, B1 дәруменінің бай: бүкіл өскіндер – Бірақ ол ешқандай жануар азық-түлік егер, сіз істеу мүмкін емес, ет қарағанда жүрек, бауыр, бүйрек және ми бар, бірақ тіпті жақсы жақсы.
Көкөніс көкөністері спаржу қоспағанда, B1 витаминіне бай. Олар дененің тиаминге деген қажеттілігін қанағаттандыру үшін көп жеуге керек. Сондықтан, қара бидай нан ескермейтін емес, оны кептірілген және тамақтан кейін жеп – 3 сағат ет жеп болғаннан кейін және бірден крахмал кейін. Бақытымызға орай, осы витаминге бай тағамдар ең қымбат емес.
Источник